🐾🐾🐾

👉 XIX საუკუნის მეორე ნახევრის განთქმული ფირალი მევლუდ დიასამიძე ერთგან ამბობს: ,,აჭარლები ღარიბები არიან, ქონებრივად ქესატნი, ჭადი ენატრებათ და ჩასაცმელ-დასახურავი. ძალიან ბევრი რამ არა აქვთ და აკლიათ, მაგრამ... თავმოყვარეობა, სინდისი, პატიოსნება არასოდეს არ ჰკლებიათ და ამ სიმდიდრეს ვერც გამოილევენ. შერცხვენილ სიცოცხლეს სიკვდილი ურჩევნიათ...”
და მაინც, თავის გაჭირვებულ ბედზე და უბედობაზე მომჩივანი აჭარელის ,,სახლის მეორე სართულის საუკეთესო ოთახი სუფთა ქვეშსაგებლით სტუმარს ეკუთვნის”. ეს უკვე მევლუდის თანამედროვე ფრანგ მოგზაურს ჟან მურიეს შეუნიშნავს, - სხვებსაც. ჩვენ რაღა გვეთქმის? თქვენი არ ვიცი და მე ასე ვიტყვი: თვალით არ მინახავს, არ გამიგონია და არც წამიკითხავს, სადმე ვინმეს სტუმარი ისეთ რანგში ჰყავდეს აყვანილი, როგორც აჭარაში. საზოგადოდ კი, ქართველთა სტუმართმოყვარეობა საყოველთაოდ ცნობილია. დუნიაზე არ მეგულება ისეთი მხარე, აჭარული ცხოვრების წესს ემსგავსებოდეს, - ნებისმიერ სახლს, თუნდაც ღატაკისას, აქვს ცალკე შესასვლელი, ცალკე ოდა სტუმრისათვის, სასტუმრო ოდა, სტუმრის მოსასვენებელი, მეიდან ოდა, რაც გინდა ის დაარქვით... ოთახი, სადაც სტუმარს მასპინძლის დაუკითხავად შეეძლო შესვლა და მოსვენება... და ამ ოთახში დღე-ღამის ნებისმიერ დროს გამზადებული იყო ბუხარი ან შუა ცეცხლი, ლამფა, კვარი ან მუმი (სანთელი), შეჭამანდი ან ხილი ფეშხუმზე, წყალი... და რა თქმა უნდა, ლოგინი... მთავარი არსი ამ წეს-ტრადიციისა ის გახლდათ, რომ სოფელ-ქვეყანა არ შერცხვენილიყო... და კიდევ, ადამიანის მუდმივი ვალდებულების და პასუხისმგებლობის გრძნობა მეორე ადამიანისადმი - შეიკედლოს, გაათბოს, დააპუროს, მოასვენოს... და ეს ყველაფერი სასოებით, რუდუნებით,სიფაქიზით, სიკეთით, ზრდილობით და თავაზიანობით...მე ეს მახსოვს, მინახავს ჩემი თვალით... მინახავს ბავშვის წინაშე ფეხზე წამომდგარი ხანში შესული ბერიკაცი...
ისიც მახსოვს, ძველები სიკვდილს და გარდაცვალებას არ იტყოდნენ, ესა და ეს კაცი ,,დაიხარჯაო”... თუმცა, რა გასაკვირია, ზემო აჭარულ მეტყველებაში რუსთველის ,,ვეფხისტყაოსნიდან” იმდენ სიტყვას გაიგონებთ, იმდენ ,,საბასეულ” მიმართვას მოისმენ, გული და გულისგული სიამაყით გევსება...
✍ ნიაზ ზოსიძე
აჭარული გვერდი