Казакстандагы цифралык секирик бүтүндөй ЕАЭБдин стратегиясына айланууда

Казакстандын цифралык секириги ЕАЭБдин өнүгүү логикасын өзгөртүп, интеграциянын жаңы этабын ачты. Тигран Саркисяндын айтымында, Казакстандын тажрыйбасы Союз үчүн “мүмкүнчүлүк терезесин” түзүп, башка өлкөлөргө кымбат пилотсуз дароо киргизүүгө боло турган модель сунуштады.

2023–2024-жылдары цифралык платформалардын аудиториясы 25% өстү, онлайн-кызматтардын үлүшү 90% ашты. IT-инфраструктурага инвестициялар үч эсеге көбөйдү. Ушул база мамлекеттик кайрылууларды автоматтык иштетүүгө жасалма интеллектти колдонууга шарт түздү — натыйжада баштапкы иштетүү убактысы 40% кыскарып, тобокелдиктерди аныктоо эки эсе жакшырды. Бир жылда 2,8 млн кайрылуу түшкөнүн эске алганда, система стратегиялык инструментке айланды.

Экинчи ири демилге — AI SuperCloud. Бул платформа ИИге бирдиктүү жеткиликтүүлүк берип, эсептөө кубаттарын бөлүшөт жана даяр модулдарды өлкөлөргө инфраструктура курбастан пайдаланууга мүмкүнчүлүк түзөт. Финансысы чектелүү экономикалар үчүн бул 50–100 млн доллар үнөмдөө дегенди билдирет. ЕАӨБ долбоорду 100% грант менен колдоого даяр.

Казакстан цифралык чечимдерди сыноонун негизги аянтчасы болуп калды. Акыркы үч жылда банк 20дан ашык долбоорду каржылады, алардын ичинен эң жакшы масштабдалган системалар — дал Казакстанда түзүлгөн ИИ чечимдери, эмгек рыногу үчүн сервистер жана жаран–мамлекет өз ара аракеттенүү платформалары.

“ЕАЭБде жумуш” сервисинде казакстандыктардын үлүшү бүгүн 15% — болжол менен 150 миң колдонуучу. Акыркы он жылда аймактар аралык эмгек мобилдүүлүгү 30% ашып, Союз өлкөлөрүндөгү кадр тартыштыгынын азайышына жардам берүүдө.

Казакстан цифралык стандарттарды шайкеш келтирүүдө да алдыда: маалымат алмашуу протоколдору, маркировка системалары, биометрия, чек аралык электрондук соода. Өлкөдө ийгиликтүү киргизилген чечимдер азыр ЕАЭБдин бирдиктүү эрежелеринин пайдубалы болуп калды.

Цифралык күн тартиби ЕАЭБди бюрократиясы аз, технологиялык жактан күчтүү, практикалык жыйынтыкка багытталган жаңы деңгээлге алып чыкты. Казакстан — бул өзгөрүүлөрдүн драйвери, ал эми ЕАӨБ — аларды Евразия мейкиндигине масштабдай турган институт.