Uşaqların valideynlər tərəfindən xarıcə ölkələrə aparılması ilə bağlı dair mübahisələrin həlli.
Qanunvericiliyin tələbinə əsasən həmin şəxslərdən birinin razılığı olmadıqda, yetkinlik yaşına çatmayan vətəndaşın ölkədən getməsi məsələsi məhkəmənin qərarı əsasında həll edilir.Valideynlərdən birinin razılığı olmadan uşağın xarici ölkəyə aparılması qaydaları, məhkəmə qaydasında icazənin alınması, eləcə də bu proseslərin həyata keçirilməsində prosessual hərəkətlərin həyata keçirilməsi zamanı hüquqi xidmətlər qanunvericiliyin tələblərinə əsaslanmalıdır.
Yetkinlik yaşına çatmayan vətəndaşın ölkədən valideynlərdən biri ilə getməsi üçün razılığın alınması mübahisəli və tez-tez rast gəlinən məsələlərdəndir. Yetkinlik yaşına çatmamış Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı ölkədən öz valideynlərinin və ya qanuni nümayəndəsinin notariat tərəfindən və ya qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş qaydada təsdiq edilmiş razılığı və müşayiəti ilə gedə bilər.
"Birləşmiş Millətlər Təşkilatının "Uşaq hüquqları haqqında" Konvensiyasının 3-cü maddəsində deyilir ki, uşaqlar barəsində bütün tədbirlərdə əsas diqqət uşaq mənafelərinin daha yaxşı təmin edilməsinə yönəldilir. Həmçinin "Elşolts Almaniyaya qarşı" işi üzrə Avropa Məhkəməsinin qərarında deyilir ki, Konvensiyanın 8-ci maddəsi tələb edir ki, dovlət hakimiyyəti orqanları uşağın maraqları ilə valideynlərin arasında ədalətli tarazlığa riayət etsinlər və tarazlaşdırma prosesində uşağın yuksək maraqlarına xüsusi əhəmiyyət verilməlidir, həmin maraqlar onların xarakterindən və ciddiliyindən asılı olaraq valideynlərin maraqlarından üstün tutula bilər. Xususən, 8-ci maddəyə əsasən valideyn uşağın sağlamlığına və inkişafına ziyan yetirə bilən tədbirlər görmək hüququna malik ola bilməz.
“Ölkədən getmək, ölkəyə gəlmək və pasportlar haqqında” Azərbaycan Respublikası qanununun 2-ci maddəsinə əsasən, 18 yaşına çatmamış vətəndaş ölkədən öz 3 valideynlərinin və ya qanuni nümayəndəsinin notarius tərəfindən və ya qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş qaydada təsdiq edilmiş razılığı ilə gedə bilər. Valideynlərdən birinin razılığı olmadıqda yetkinlik yaşına çatmamış vətəndaşın ölkədən getməsi məsələsi məhkəmənin qərarı əsasında həll edilir. 18 yaşına çatmamış vətəndaşın daimi yaşayış üçün ölkədən getməsinə yalnız onun valideynlərinin hər birinin və ya qanuni nümayəndəsinin yazılı şəkildə ifadə edilmiş və notarius tərəfindən və ya qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş qaydada təsdiq edilmiş razılığı olduqda yol verilir .
Azərbaycan Respublikası Miqrasiya Məcəlləsinin 11.2-ci maddəsinə əsasən yetkinlik yaşına çatmayan uşaq ölkədən valideynlərinin biri ilə getdikdə digər valideynin notariat qaydasında təsdiq edilmiş razılığı tələb olunur. Belə razılıq olmadığı halda, uşağın xaricə getməsi məsələsi məhkəmənin qərarı əsasında həll olunur.
Məhkəmə qərar zamanı uşağın maraq və mənafeyini üstün tutmalıdır. Bu məsələ ilə bağlı İnsan Hüquqları üzrə Avropa Kovensiyasının tələblərinə nəzər yetirsək görərik ki, dövlət hakimiyyəti orqanları uşağın maraqları ilə valideynlərin arasında ədalətli tarazlığa riayət etməli və tarazlaşdırma prosesində uşağın yüksək maraqlarına xüsusi əhəmiyyət verilməlidir, həmin maraqlar onların xarakterindən və ciddiliyindən asılı olaraq valideynlərin maraqlarından üstün tutula bilər.
Beynəlxalq normalara əsaslanaraq deyə bilərik ki, valideyn uşağın sağlamlığına və inkişafına ziyan yetirə bilən tədbirlər görmək hüququna malik ola bilməz. Bu zaman qanunvericiliyə əsaslanaraq və uşağın mənafelərini üstün tutaraq tərəflər məsələni mübahisələndirə, iddia ərizəsi hazırlayıb məhkəməyə müraciət edə bilərlər.
Bir sıra hallarda uşaq ölkədən gedərkən digər valideynin razılığı tələb olunmur. Bu hallara tərəfin valideynlik hüququndan məhrum edilməsi barədə məhkəmə qərarı və ya müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən verilmiş doğum haqqında şəhadətnamədə ata barədə məlumatın ananın göstərişi üzrə yazılması haqqında arayışın olması daxildir.
Qanunvericiliyə əsaslanaraq və uşağın mənafelərini üstün tutaraq valideynlərdən birinin icazəsi olmadan uşağın xarici ölkəyə aparılması zamanı yaranan problemlərdə məsələnin mübahisələndirilməsi, iddia ərizələrinin hazırlanması, məhkəmə proseslərində iştirak , hüquqlarınızın müdafiəsi tərəfimdən təmin edilə bilər.
Нет комментариев